Βερολίνο, μια πόλη με πολλά «αντάρτικα πόλης»

Νέοι που φυτεύουν ανάμεσα στα πεζοδρόμια, εμπρησμοί που δηλώνουν την απέχθεια και την αντίδρασή στον καπιταλιστικό τρόπο ζωής.

Το σύγχρονο Βερολίνο μπορεί να είναι ένα μέρος με αναπτυξιακή προοπτική και να βρίσκεται σε μια σταθερή πορεία ευημερίας, ωστόσο, το ανήσυχο παρελθόν του έχει αφήσει το στίγμα του στον σημερινό χαρακτήρα της πόλης· μεταξύ άλλων, την τάση για δημιουργία εναλλακτικών σκέψεων και υλοποίηση δράσεων.

Ο Petrus Akkordeon, όπως αποκαλεί τον εαυτό του, βγαίνει από τον σταθμό του μετρό στην πλατεία Potsdamer και φυτεύει ένα μικρό φυτό. Τι πιο απλό, θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς. Ο Akkordeon ανεβαίνει από τον υπόγειο σταθμό σε μια «άψυχη» πλατεία, σκάβει ανάμεσα στις ρωγμές του πεζοδρομίου και φυτεύει δενδρύλλια – μια γραμμή πρασίνου στο γκρι του γρανίτη.

Η πλατεία Potzdamer απέχει πολύ από αυτό που ήταν κάποτε, η παλλόμενη καρδιά του Βερολίνου, το κέντρο της κοινωνικής γοητείας των πεφωτισμένων αλλά και των λιγότερο μορφωμένων, ένας κόμβος των παλαιών καφενείων.

Σήμερα, βέβαια τα πράγματα έχουν αλλάξει. Έπειτα από την καταστροφή που υπέστη κατά τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και την αναπροσαρμογή της μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου το 1989, η πλατεία απηχεί την κατασκευαστική συνείδηση που αναπτύσσεται σε κάθε μεγαλούπολη του Δυτικού κόσμου. Με το επιβλητικό κτίριο της Sony να «δίνει το ρυθμό», θαρρεί κανείς ότι ένα νέο είδος απομόνωσης αναδεικνύεται.

Μέχρι βέβαια την άφιξη του Petrus, ενός αντάρτη – κηπουρού μέσα στην πόλη. «Όλα είναι γκρι. Καθόλου λουλούδια, δέντρα. Αν φυτέψεις ένα φυτό, αλλάζει όλο το μέρος», σχολιάζει και συνεχίζει: «Για λίγα δευτερόλεπτα, η πλατεία ομορφαίνει. Οι άνθρωποι βλέπουν αυτά τα λουλούδια και αισθάνονται για λίγο πιο όμορφα. Είναι ένας τρελός εκεί που φυτεύει», λέει αναφερόμενος στον εαυτό του.

Ο Petrus μπορεί βέβαια να είναι τρελός αλλά με τον «καλύτερο» δυνατό τρόπο. Μπορεί να κάνει το δικό του αντάρτικο πόλης αλλά με τον πιο ευγενικό τρόπο. Στην άλλη άκρη της πόλης, υπάρχει μια αντι-κυρίαρχη κουλτούρα ή αναρχική, όπως θεωρούν ορισμένοι. Εκεί τα πράγματα φαίνεται να παίρνουν άλλες διαστάσεις. Η αστυνομία λέει ότι το πρώτο μισό του χρόνου υπήρξαν 77 εμπρηστικές προσπάθειες με φανερά πολιτικά κίνητρα· περίπου δύο πολυτελή αμάξια την εβδομάδα γίνονται στόχος εμπρησμού.

Την ίδια στιγμή, αρκετές τράπεζες και σούπερ-μάρκετ βρίσκουν τα τζάμια τους σπασμένα. Μόλις τον Μάιο, μια ομάδα έκανε σαμποτάζ στο σιδηρόδρομο της πόλης με τον να κόψει κάποια καλώδια σηματοδότησης. Κανένας δεν συνελήφθη αν και υπήρχε ένα σχετικό σημείωμα που ενδεχομένως αναλάμβανε την ευθύνη. «Το Βερολίνο είναι η πρωτεύουσα μίας χώρας που βρίσκεται στην κορυφή των εξαγωγών οπλικών συστημάτων. Χτυπάμε ενάντια σ’ αυτήν την βλαβερή και φονική πραγματικότητα. Κάτι πρέπει να αλλάξει. Ριζικά».

Κάπως έτσι συγκροτείται το εύρος του αντάρτικου στο σημερινό Βερολίνο. Και γι’ αυτό υπάρχουν ορισμένες εξηγήσεις. Αρχικά, το δυτικό Βερολίνο προσέλκυε ριζοσπαστικά στοιχεία διότι όσοι έφταναν εκεί είχανα απαλλαχθεί από τη στρατιωτική τους θητεία. Εκεί δημιουργήθηκε η βάση για την φράξια του Κόκκινου Στρατού, τα «πιστεύω» του οποίου δομήθηκαν πάνω στο θυμό εναντίον των γονέων, της προηγούμενης γενιάς και μετεξελίχθηκαν στον βίαιο θυμό της μεταπολεμικής Γερμανίας. Βέβαια, οι συζητήσεις και τα επιχειρήματα των θεωρητικών της Αριστεράς εκείνο τον καιρό, τοποθετούσαν τη Δυτική Γερμανία σε μια ακραία μορφή καπιταλιστικού μορφώματος ή ακόμα και ως συνέχεια του ναζιστικού κράτους.